Muhasebe

İnsanı insan kılan, kendisine yüklenmeye çalışılan güdülere karşı koymaya çalışma iradesi olsa gerek. Bencil insanın, bencillikte kararlılığı; korkağın cesaret gösteremeyip çekiniklikte ısrarı; hırslının, hırsını, kazanmanın öncülü sayması... Kendiyle baş etmeye çalışan insanın bunlara ve bu hisleri taşıyanlara tahammülsüzlüğü, tüm bu insanî deformasyondan daha doğal.

Hayali fazladan evi olup onu kiraya vermek olanın bencilce isteği, sayılarının az olmayışına bakarsak, başkalarının ev sahibi olmamasına çıkar.

Tarih, insanın doğayla savaşından çok, insanın insanla savaşıyla şekillenen şeydir. Ayakta birileri kalacaktır, bu doğayı ırgalamaz ama insanı ırgalar. Kötülüklerin insanın doğasında bulunduğu ne kadar büyük bir yalansa, insanın kendine aşılanan kötülüklerle savaşması da bir o kadar elzemdir, beşerî görevidir.

İnsanın insana ettikleri, aradan yüzyıllar da geçse unutulmaz. 30-40 yılda, hiç unutulmaz. İyisi de, kötüsü de.

İnsanın insana ettiği kötülükleri vahşet kılan, ona, kimseye anlatamayacağı şeyleri yaşatmaktır. Çoğu zaman devlet eliyle, savaş ya da darbe kisfesi altında yaşatılanlar, insan olanı, yaşadıklarının itirafıyla gözyaşlarına boğan ve sırf yaşayabilmek için normalleştirme çabasıyla beraber gerçeklik algısını bozan şeylerdir. İşte en çok, bunlar unutulmaz. En derin uykulardan uyandırır, en çok bunlar unutulmak istenir.

Sudaysan, o suya seni birinin mi attığının yoksa kendinin mi atladığının bir farkı yoktur. Yüzme bilip bilmemen sonucu değiştirse de, artık ıslaksındır ve yer yer suyun altında, nefes almaya çalışıyorsundur.

“Bana balık verme, balık tutmayı öğret!” diyenin sesi çok çıkmıyor madem, “Ona balık verme, balık tutmayı öğret!”

Yaşayacağımız, hepi topu, maksimuma vursan 70-80 senelik hayattır ve nasıl yaşadığımız, bugüne de yarına da etki eder.

İnsanı, düşünen, büyük resme bakabilen bir varlık olmaktan çıkarıp, vicdanına konuşmak, çirkinliğin daniskasıdır. Vicdana değil, fikre hitap etmeye çalışanlar, günümüzde çoğu zaman kaybetse de, olanca dürüstlüğü ve onuru ile göçüp gidecektir.

Pavlov’un köpeği olmak kolay, insan kalmak zor olan.